۱۳۸۹ دی ۹, پنجشنبه

پرونده تجاوز جنسی به زندانیان سیاسی و لزوم بازگشایی آن


درطي هفته گذشته اسنادي تحت عنوان جنايت كهريزك در وب سايت مخالفان دولت " جرس" منتشر شده، كه متن كامل كيفر خواست عليه متهمان (ماموران دولتي) در بازداشتگاه كهريزك است.


در بخشي از اين كيفر خواست به مشاهدات عيني زندانيان از اعمال غير قانوني و شكنجه های وحشيانه زندانبانان حكايت دارد كه منجر به فوت شادروان كامراني، جواني فر، روح الاميني شده است.


در اين اسناد باستثناء اين اعمال جنايت كارانه كه توسط نيروهاي رسمي دولتي و به فرمان دادستان وقت تهران مرتضوي و مقامات ارشد انتظامی و امنیتی صادر شده كه همگي جاي پيگري تا رسيدن به هدف نهايي يعني محاكمه تمامي مقامات دست اندركار شركت در اين جنايات را دارد، آنچه كه حائز اهميت است نپرداختن به اعمال شنيع ديگر است (تجاوز و آزار جنسي) كه نه تنها روح و روان زندانيان را بلكه كرامت و شرافت عزيزان در بند را هدف خود قرار داد.



عمل شنيع و ضد بشری تجاوز جنسی به زندانيان سياسي بعد از انتخابات برای شکنجه و تخریب روحی و روانی زندانیان صورت پذیرفت و عملي نيست كه از خاطر جامعه به آساني پاك شود، عمل تجاوز و آزار جنسی زندانيان سياسي به روايت دردناک قربانيان كهريزك در سايت ها و راديو تلويزيون هاي مستقل و برون مرزي بارها به سمع و نظر شهروندان درون كشور رسيده است؛ و نيز بعد از انتخابات رياست جمهوري سال 1388 بود كه مهدي كروبي با سند و مدرك، آن اعمال ضد بشري را به اطلاع مقامات قضايي رساند و حتي شاكياني را به مقامات معرفي كرد تا با شنيدن اظهارات آنان موضوع تجاوز به زندانيان را پيگري نمايند، كه نه تنها اين موضوع و طرح اين شكايت به جايي نرسيد بلكه مقامات جمهوري اسلامي از رياست مجلس تا دستگاه هاي اطلاعاتي و امنيتي حكومت منكر آن شده و حتي به تهديد و ارعاب شاكيان پرونده پرداخته و آنان را متهم به دروغگويي نمودند.



هرچند وبگاه پارلمان نیوز به نقل از یکی از اعضای کمیته ویژه مجلس برای بررسی حوادث پس از انتخابات که نخواست نامش فاش شود، گفت که به برخی از بازداشت‌شدگان به وسیله باتوم و شیشه نوشابه تجاوز شده‌است و در صورت تکمیل گزارش جزئیات آن را در اختیار رییس مجلس و بزرگان نظام قرار خواهد گرفت.



حال بايد اين موضوع را خاطر نشان ساخت اين احتمال وجود دارد، بسياري از زندانيان كه اسامي آنان در متن كيفر خواست بعنوان شاهد آمده و آنان كه اسامي آنان در اين ميان نيست، بدليل نداشت تضمين جاني و ترس از آبروي خود در خانه و جامعه و تحت فشار مقامات امنيتي از افشاي اين موضوع خودداري كرده و به اين موضوع نپرداخته اند یا با توجه به اینکه تجاوز جنسی آثار بسیار مخربی بر روحیه افراد مورد تجاوز قرار گرفته دارد و همچنین باعث شرمساری این افراد می‌شود، از اینرو تعداد کمی از قربانیان این موارد حاضر شده‌اند با رسانه‌ها مصاحبه کنند.



با این حال مواردی مانند مریم صبری و ابراهیم مهتری دو نفر از معترضان به نتایج انتخابات ریاست ‌جمهوری سال ۱۳۸۸ بودند که توانستند از ایران خارج شوند و در مصاحبه‌هایی عنوان کردند در زندان‌های ایران به آنها تجاوز شده است.

از سوي ديگر هرچند افشاي اين اسناد در سایت جرس با چنين فضاي امنيتي و سركوبي جاي تقدير دارد ولي نبايد امكان بهره برداري دستگاه اطلاعاتي و امنيتي از افشاي اين اسناد را براي سرپوش گزاردن بر روي ديگر اعمال غير قانوني و ضد بشر مانند تجاوز را از خاطر دور نگاه داشت.



در شرايطي كه حاكميت با ريزش نيروهاي خود بطور فزاينده روبرو است، افشاي و باز گشايي پرونده تجاوز جنسی به زندانيان سياسي در اين برهه از زمان و هم زماني آن با پرونده جنايت در كهريزك مي تواند براي حاكميتي كه ادعاي ولايتمداري، اخلاق و دین داری دارد ويرانگر باشد.



اين وظيفه تمامي آزاديخواهان، فعالان حقوق بشر و روزنامه نگاران متعهد است كه بدون هيچگونه جهت گيری سياسي و عقيدتي به افشا و باز گشايي اين پرونده بپردازند و با تماس با قربانيان اين عمل غير انساني و با حفظ هويت، حرمت و كرامت اين عزيزان پرونده اي را براي جلوگيري دوباره اين جنايات در زندانهاي جمهوري اسلامي باز گشايي نمايند.


۱۳۸۹ دی ۱, چهارشنبه

مبارزه با مفاسد اقتصادی, شعاری پوچ در جمهوری اسلامی


چندي پيش علی لاریجانی، رئیس مجلس شورای اسلامی، از ناامیدی خود در مبارزه با مفاسد اقتصادی سخن به ميان آورد و از طرفي سازمان شفافیت بین‌الملل در گزارش سال ۲۰۱۰ خود این ناامیدی رئیس مجلس را در فهرست از فاسد ترين کشورها جهان به تصویر کشید. جایی پایین‌تر از زیمبابوه، هائیتی، نیجریه، فیلیپین، گوآتمالا و جیبوتی رتبه‌ای است که جمهوري اسلامي به آن تکیه زده است.



سازمان غیردولتی شفافیت بین‌الملل در گزارش‌های سالانه خود کشورهای جهان را از نظر شاخص‌های مختلف بین رده‌های صفر تا ده دسته‌بندی کرده و هر قدر امتیاز کشوری به صفر نزدیک‌تر باشد دارای بیشترین میزان فساد مالی و سیاسی است. بر اساس جدول سال ۲۰۱۰ سازمان شفافیت بین‌الملل، ایران در این سال نمره‌اش کمی بیش از دو بوده است و در واقع، جمهوری اسلامی با انتهای جدول یعنی فاسدترین کشورهای جهان فاصله چندانی ندارد.


اين در حاليست كه محمود احمدي نژاد در سخناني عظم دولت خود را بر مبازره با مفاسد اقتصادي گذارده است و می گوید : " ما منکر فساد نیستیم. به همین خاطر داریم مبارزه می‌کنیم. البته چوبش را هم می‌خوریم. این دولت پرچم‌دار مبارزه با فساد است. بنده پرچم‌دار مبارزه با فسادم."


از سوي ديگر ، غلامحسین محسنی اژه ای، سخنگوی قوه قضاییه، روز دوشنبه در یک کنفرانس خبری با بيان اينکه اتهاماتی متوجه معاون اول رييس جمهور است گفت که وی بايد به اين اتهامات پاسخ دهد. محمد رضا رحيمی معاون اول رئيس دولت، متهم به فساد مالی شده و وی پس از بررسی های قضايی و دريافت اظهارات ساير متهمان، به دستگاه قضايی احضار خواهد شد. سخنگوی قوه قضائيه گفت: با توجه به اظهارات و مدارک موجود در پرونده، اتهاماتی متوجه معاون اول رئيس‌جمهور است اما درباره قطعيت اين اتهام بايد منتظر ماند تا وی از خود دفاع کند.الیاس نادران نماینده مردم تهران، پیشتر محمدرضا رحیمی را متهم کرده بود که رئیس یکی از شبکه‌های مفسدان اقتصادی بوده که اعضای آن بازداشت شده اند.


در واقع، يكي از موانع اصلي كشورهاي رو به رشد و فقير براي رسيدن به رشد اقتصادي و توسعه ، مفاسد اقتصادي است ، كه با نگاهي به كشورهاي فقر همانند سودان، كره شمالي ، زيمباوه و ايران بخوبي اين گفته اثبات ميشود كه كشورهاي كه از ساختاري غير دمكراتيك برخوردارند، و حكومت هاي خودكامه، بدليل عدم شفافيت و پاسخگو نبودن به مردم نتنها در ريشه كن كردن فساد تلاشي نمي كنند بلكه خود در فساد غوطه ور خواهند شد. از ابزار هاي اصلي شفافيت در يك كشور مردم سالار وجود رسانه هاي آزاد و مطبوعات مستقل خواهد بود، كه از لازمه هاي وجودي چنين ابزارهايي ، هما نا وجود آزادي است.


بر اساس گزارش سال ۲۰۱۰ سازمان شفافیت بین‌الملل، دانمارک، نیوزیلند، فنلاند، سوئد و کانادا کم‌فسادترین کشورهای جهان، و سومالی، میانمار، افغانستان، عراق و ازبکستان فاسدترین کشورهای جهان سوم معرفی شده‌اند.


يكي از اصلي ترين ابزارها براي ايجاد شفافيت در نهاد هاي حكومتي و جلوگيري از اشاء مفاصد اقتصادي مطبوعات آزاد و رسانه هاي مستقل است ، كه بخوبي مي توان در يافت در حكومت هاي ديكتاتوري با انتخابات نمايشي و فقدان رسانه هاي آزاد ( براي براداشتن هر گونه حجابي بر مفاسد اقتصادی و سیاسی) مفاسد اقتصادي رو به رشد بوده و سيري صعودي داشته است.



اما در جمهوري اسلامي، درحاليكه حاكميت به انسداد كامل رسيده و كوچكترين صداي منتقدي را در نطفه خفه مي كند. به مطبوعات و رسانه ها ( ركن چهارم دمكراسي ) بعنوان وسيله فتنه و جنگ نرم نگاه مي شود. ايران بزرگترين زندان روزنامه نگار نام مي گيرد. چگونه مي توان از مبارزه با مفاصد اقتصادي سخن به زبان راند. ؟! در جايكه معاون اول محمود احمدي نژاد در مضام اتهام به فساد اقتصادي است و رهبر جمهوري اسلامي با فرماني (حكم حكومتي) پروند وي را مختومه مي كند. . چگونه مي توان به اين سخنان مقامات جمهوري اسلامي در عظم جزم به ريشه كن كردن مفاسد اقتصادي اعتماد كرد و دروغ ندانست. اين در حاليست كه در سال 80 13 خود رهبر جمهوري اسلامي فرمان مبارزه با مفاصد اقتصادي را صادر كرده بود در اينجاست كه به هرچه پوچ بودن اين شعار ( مبارزه با مفاسد اقتصادي ) در جمهوري اسلامي مي توان پي برد.


مبارزه با فساد اقتصادی در جمهوری اسلامی بی گمان ما را بیاد این قطعه « مست و هوشیار » شادروان پروین اعتصامی می اندازد. صحنۀ مقابله و مکالمۀ محتسب شهر است با مردی مست.

محتسب به جرم مستی، از مرد بازپرسی میکند و به طرق مختلف زمینه را برای گرفتن رشوت آماده میسازد؛ اما با قاطع ترین جوابها روبرو میشود.


زیرا:


گر حکم شود که مست گیرند

در شهر هرآنچه هست گیرند

۱۳۸۹ آذر ۳۰, سه‌شنبه

سومین روز بی خبری از وضعیت ابوالفضل طبرزدی



خبرگزاری هرانا – از وضعیت ابوالفضل طبرزدی علی رغم گذشت سه روز از زمان بازداشت اطلاعی در دست نیست.

بنا به اطلاع گزارشگران هرانا، در پی بازداشت نامبرده خانواده وی برای پیگیری وضعیت ایشان به دادستانی اهواز مراجعه کردند که مسئولین قضایی از علت بازداشت و محل نگهداری ایشان ابراز بی اطلاعی کردند، این در حالی است که در زمان بازداشت نامبرده توسط نیروهای اطلاعاتی به خانواده وی اعلام شد بازداشت ایشان با دستور دادستانی انجام می گیرد.


خانواده این زندانی در مراجعه به دفتر پیگیری وزارت اطلاعات نیز پاسخ مشخصی دریافت نکرده است و تنها به ایشان وعده داده شد که به زودی اجازه تماس تلفنی به ایشان خواهیم داد.


گفتنی از ماموران وزارت اطلاعات در حین بازداشت نامبرده اتهام ایشان را تلاش برای ارتباط با منافقین اعلام کرده اند.


ابوالفضل طبرزدی برادر زاده حشمت الله طبرزدی دبیر کل جبهه دموکراتیک ایران، در ساعت 8 صبح روز یکشنبه در پی یورش بیش از 8 تن از ماموران وزارت اطلاعات در شهر اهواز بازداشت و به بازداشتگاه نامعلومی منتقل شد.

۱۳۸۹ آذر ۲۵, پنجشنبه

تفنگ هایشان دارد از شانه هایشان می افتد

گزارش امروز، عاشورا

امروز روز عاشورا بود ما هم به یاد پارسال رفتیم میدان انقلاب ، ساعت 11 میدان انقلاب تا پارک دانشجو مملو از ماموران گارد ویژه و نیروی انتظامی بود. لباس شخصی ها با موتور و پرچم مرتب خیابان انقلاب را بالا و پایین می کردند. و قدرت نمایی می کردند.
دسته های عزاداری در میدان امام حسین و خیابان های اطراف در حال حرکت بودند ولی ماموران اجازه حرکت به سمت انقلاب به آنها نمی دادند. هلیکوپتری مرتب بر روی میدان امام حسین در حال چرخیدن بود و مامورین اطلاعاتی مرتب در بین مردم در حال گشت زدن بودن با کمی توجه بخوبی می توانستی آنها را تشخیص دهید.

در سر هر چهارراه حداقل 10 تا 20 مامور گارد و نیروی انتظامی ایستاده بودند. در چهارراه ولی عصر من در حال عبور از کنار چند مامور گاردی بودم که با هم صحبت می کردند ، من به بهانه تاکسی گرفتن ایستادم ، یکی از آنها می گفت :از صبح ما را کاشتن بی خودی اینجا هر مناسبتی می شه ما را می کشن تو خیابان . خستگی از سر روی شان می ریخت. بعضی از آنها کنار خیابان خوابشان برده بودالان ساعت 2:30 دقیقه بعد ظهر است جو امنیتی سنگین تر شده این یک پیروزی است برای ما واقعا خسته شدن داره تفنگاشون از روی شونها شون می افته. باید منتظر یک فرصت مناسب بود و طومارشون در هم پیچید. شام غریبان یک فرصت دیگر است.

۱۳۸۹ آذر ۱۹, جمعه

ارتباط میان عدالت و آزادی


چرا با معیارهای جان رالز، نظام سیاسی ایران ناعادلانه است؟


عدالت در لغت معادل نظم و ادب است. در پارسی «داد» معادل عدل، و «دادمندی» یا «دادگری» معادل عدالت است. یکی از ارکان اساسی دمکراسی عدالت است .اگر ما عدالت را تنها بر مبنای اقتصادی آن نگاه نکنیم ،عدالت و برابری از ارزشهای ذاتى و اساسى هر فرد انسانى است، عدالت می گوید همه افراد بايد به طور مساوى در طراحى و عملكرد نهادهاى جامعه سهيم باشند. بايد به همه كس در اين زمينه كه زندگى خود را مطابق با صلاحديد و سليقه خودش اداره كند، احترام برابر بگذاريم البته تا جايى كه به حق و آزادى ديگران احترام گذاشته شود. در واقع در سایه عدالت و تقسیم فرصت ها بطور مساویست که آزادی را می توان حس کرد.در شرایطی که عدالت وجود خارجی نداشته باشد افراد از حقوق قانونی خود ، که قانون خود یک رکن اساسی جامعه دمکرتیک و متضمن آزادیست تخطی کرده و آزادی مشروع دیگران را سلب می کند.


راولز در سال ۱۹۷۱ کتابی تحت عنوان نظريه ای درباره ی عدالت منتشر ساخت که انعکاس بين المللی فوق العاده ای داشت. اين اثر مباحث مربوط به عدالت اجتماعی را در بر دارد. راولز در اين اثر، با نظريه های حق طبيعی و مدنی قرارداد و بويژه انديشه های کانت پيوند برقرار ساخته است. وی در تأملات خود ملهم از انديشه ی «وضعيت طبيعی» در آرای روشنگران، وضعيتی به نام وضعيت اوليه را به تصور درمی آورد و تأکيد می کند که در چنين وضعيتی، همه ی افراد آزاد و عاقل، در شرايط عدم شناختی برابر نسبت به موقعيت های سياسی، اقتصادی و اجتماعی خود، دو شکل عدالت را انتخاب می کند: ابتدا اينکه همه انسان ها آزادی های برابر فردی و شهروندی داشته باشند و دوم اينکه نابرابری ها در تقسيم نعمات يا قدرت هنگامی مورد قبول است که همگان و بويژه آن اعضای جامعه که در موقعيت بدتری قرار دارند از آن فايده ای داشته باشند و علاوه بر آن ، شانس برابر برای دستيابی به مقام¬ها و منصب ها وجود داشته باشد. در واقع می توان گفت که اين دو فاکتور ، مضمون کانونی نظريه ی عدالت راولز را می سازند.


راولز سپس آغازه­های عدالت را که انسان­ها می­توانند در وضعيت اوليه بر سر آنها توافق حاصل نمايند در دو گزاره­ی زير فرمولبندی می­کند:

۱ـ هر کس می­بايست از حق برابر در گسترده­ترين سيستم از آزادی­های بنيادين برابر که با سيستم مشابه برای همه­ی افراد ديگر سازگار باشد، برخوردار گردد.


۲ـ نابرابری­های اجتماعی و اقتصادی را بايد به گونه­ای سامان داد که:

الف ـ به شيوه­ای عقلانی از آن­ها انتظار رود که در خدمت منفعت هر کس باشند؛

ب ـ در پيوند با موقعيت­ها و منصب­هايی باشند که راه همگان به سوی آن­ها باز باشد.

راولز يکبار ديگر تأکيد می­کند که اين آغازه­ها عمدتا" معطوف به ساختارهای بنيادين جامعه هستند و تفويض حقوق و وظايف اساسی و تقسيم نعمات اجتماعی و اقتصادی را متعين می­کنند. پيش­شرط فرمولبندی آن­ها اينست که برای غايت­های يک نظريه­ی عدالت، ساختار اجتماعی به منزله­ی دو بخش کم تا بيش جدا در نظر گرفته شود. هر يک از آغازه­های ياد شده، معطوف به يکی از اين بخش­هاست. بنابراين ما ميان سويه­های سيستم اجتماعی که از يکطرف آزادی­های اساسی برابر را تعيين و تضمين می­کند و از طرف ديگر نابرابری­های اجتماعی و اقتصادی را متعين می­سازد تفکيک قائل می­شويم.


به نظر راولز حائز اهميت است که آزادی­های اساسی از طريق فهرستی از اين آزادی­ها تعيين گردند. مهم­ترين آن­ها آزادی­های سياسی (حق انتخاب­کردن و انتخاب­شدن)، آزادی بيان و اجتماعات، آزادی وجدان و انديشه و آزادی شخصی شامل حفاظت از انسان در مقابل فشار روانی و شکنجه­ی جسمی و آسيب فيزيکی، حق مالکيت شخصی، حفاظت از انسان در مقابل بازداشت و حبس خودسرانه می­باشند که از طريق حکومت­قانون تثبيت شده­اند. اين آزادی­ها بايد مطابق نخستين آغازه­ی عدالت، برای همگان برابر باشند.



دومين آغازه­ی عدالت معطوف به تقسيم درآمدها و دارايی­ها و خصوصيت سازمان­هايی است که در آن­ها قدرت و مسئوليت­های متفاوتی وجود دارد. تقسيم درآمدها و دارايی­ها نبايد يکسان باشد، اما هرکس بايد از آن بهره ببرد و همزمان راه به سوی کسب قدرت و مسئوليت در مناصب برای هر کس باز باشد. آغازه­ی دوم تأثير خود را از آن طريق نشان می­دهد که با باز گذاشتن راه برای کسب مناصب مهم قدرت، نابرابری­های اجتماعی و اقتصادی را به طرحی در خدمت منفعت همگانی تبديل می­سازد.


در نظريه­ عدالت راولز، آغازه­ی نخست نسبت به آغازه­ی دوم تقدم دارد، به اين معنا که خدشه­دار کردن آزادی­ها و حقوق مصرح در آغازه­ی نخست، از طريق منفعت بزرگتر اجتماعی و اقتصادی قابل توجيه نيست. وی در کتاب خود از جمله می­نويسد که فقط هنگامی می­توانيم با يک نظريه­ی غلط راضی باشيم که نظريه­ی بهتری نداشته باشيم. بيعدالتی نيز درست همين گونه است و فقط تا زمانی می­توان آن را تحمل کرد که از بيعدالتی بزرگتری پرهيز گردد.


حال در ایران، در صورتیکه شهروند درجه یک و دو داریم، و انواع تبعیض ها از تبعیض طبقاتی تا جنسیتی و اقلیت (مذهبی ،سیاسی،قومی ) بر قرار است در واقع عدالتی وجود ندارد ، هر جا کلمه تبعیض بکار رود در واقع آزادی وجود ندارد.

۱۳۸۹ آذر ۱۰, چهارشنبه

چگونه می توان منش رعایت حقوق اقلیت ها را در فرهنگ تقویت کرد.

اقليت هاي (مذهبی،نژادی،قومیتی،سیاسی) كه بخشي از جامعه آماري كشور ما را تشكيل مي دهند تبعه کشور ما هستند و به همین جهت در كنار ساير هموطنان ايراني خود باید دارای حقوقی برابر در جامعه با دیگر شهروندان داشته باشند.



مسأله رعايت حقوق اقليت ها و تبعيض قائل نشدن نسبت به آنها، از جمله اموري است كه امروزه مورد توجه قرار گرفته است چرا که داشتن عقیده ومذهب از حقوقی مسلمی است که در اعلامیه جهانی حقوق بشر و کنوانسون رفع هر نوع تبعیض نژادی مورد تاکید قرار گرفته است .

ارتباط مستقیمی بین رعایت حقوق اقلیت های (مذهبی،نژادی،قومیتی،سیاسی) با آزادی وجود دارد.در واقع می توان میزان دمکراسی و آزادی یک جامعه یا کشور را از روی احترام سیستم حاکمه آن به حقوق اقلیت ها ارزیابی کرد، بعنوان نمونه دستگاهی که اجازه هیچگونه فعالیت را برای انتشار افکار اقلیت ها نمی دهد بی گمان چنین حقی را نیز برای دیگر اقشار جامعه چه مخالف یا منتقد نیز قائل نخواهد بود.



برای تقویت منش رعایت حقوق اقلیت ها در فرهنگ را می توان در دو سطح فرد و جامعه مورد برسی قرار داد. در سطح فرد اصلی ترین کار ایجاد تغییر و تحول در فریت انسان است. روح آزادی در فردیت هر انسانی نهفته است و هر انسان در ضمیر ناخودآگاه خود با روح آزادی آشناست. ابتدای ترین کار ایجاد و تقویت روح مدارا در خود و افراد خانواده و دوستان است. احترام به دیگر اقوام و نژاد ها و مذاهب و قومیتها می تواند نقشی اساسی در تغییر نگرش افراد ایفاء کند، از جمله نگفتن جک های در جهت بسخره گرفتن دیگر اقوام ایرانی از بلوچ،آذری،لور و کرد و فارس که خود این جک ها باعث نوعی ایجاد تنفر و خشم و تفرقه در بین دیگر اقوام ایران را موجب خواهد شد و با نهی افراد از این کار و حداقل ممنوع کردن و استقبال نکردن از این جک ها و می توان بجای آن معرفی کتب و مقالات در این مورد احترام به حقوق اقلیت ها و بحث و گفتگو با آنان می توان زمینه احترام به اقلیت های ایجاد کرد.



در سطح جامعه، فاکتور بسیار مهم در تحول فرهنگ یک جامعه آگاهی است شاید یکی از معضلات امروز جامعه ما بخصوص شهری و حتی اقلیت ها نداشت آگاهی در مورد حقوق خود است.



دومین کار عملی ما می تواند انتشار نوشتاری در مورد مفهوم و لازمه مدارا و آشنایی جامعه با حقوق اقلیتها و چرا رعایت به حقوق اقلیتها در یک کشور دمکرتیک لازم است و انتشار آنها بصورت مقاله و کتاب و گفتار در سایتها و وبلاگ ها برای درک عموم مردم در جامعه



سوم- ایجاد کار گروه های از افراد مطلع در مورد حقوق اقلیت ها گفتگو با مردم و جمع آوری امضا ء همانند آنچه در مورد کمپین یک میلیون امضاء انجام شد با این وسیله اقشار مختلف جامعه بخصوص اقلیتها با حقوق خود آشنا شده و در راه احقاق حقوق خود نیز می توانند از جمله کوشندگان باشند.



چهارم- امروزه فضای مجازی ظرفیت و قابلیت بسیاری برای بسط و گسترش آگاهی و تفکر در جامعه ایجاد کرده که متاسفانه از این قابلیت تا کنون استفاده بهینه نشده است. نمونه ایجاد کلاسهای مجازی همانند آموزشکده توانا که می توان به آن اشاره کرد.



پنجم- اینکه ایرانیان ظرفیت فهم تفاوتهای یکدیگر را ندارند، امری است اجتماعی و آموزشی و در صورتی که اهمیت انسانی و عقلایی چنین خصلتی احراز گردد، میتوان با آموزش از دوره ابتدایی در دبستان و حداکثر راهنمایی، فرد را متحول کرد تا به جای آنکه خودخواه، خودمحور و مغرور بار آید، رعایت خواسته ها، منافع و حقوق دیگران را بنماید. همچنین، فرد بیاموزد که هر انسانی دارای ویژگیهای مثبت و منفی بوده و باید هر دو وجه را در شخصیت و ارزیابی شخصیت دیگران مدنظر قرار داد. در واقع می توان قبل از شکل گرفتن شخصیت یک فرد اصول و پایه های اصلی رعایت حقوق افراد بخصوص اقلیتها را آموزش داد و مد نظر قرار داد.



البته آنچه بدان اشاره شد تنها فعالیت های فردی یا گروهی افراد با امکانات محدود برای تقویت رفتار رعایت حقوق اقلیت هاست، و شامل کارهای زیر بنایی یک دولت یا یک سیستم که از امکانات بیشتر برای این منظور برخوردار است را نمی شود.